Van stadspaleis tot stadsmuseum: een metamorfose

14 juni 2016, 09:19 Algemeen

Zutphen - Aan het 's Gravenhofplein wordt geschiedenis geschreven. Heel even stond vorige week de deur van het stadspaleis Hof van Heeckeren open voor een 'sneak preview' in de toekomstige musea Zutphen. Er openbaarde zich een op handen zijnde metamorfose.

Een paar jaar geleden werd nog hevig gesteggeld over een cultuurhuis in het Broederenklooster maar het lijkt erop dat het Zutphense college van B&W geen beter besluit had kunnen nemen: de nieuwe huisvesting van het Stedelijk Museum Zutphen, het Museum Henriette Polak en Archeologie aan het 's Gravenhof lijkt te passen als gegoten. Het vernieuwde Hof van Heeckeren belooft een majestueus paradepaard te worden met middeleeuwse allure.

Vondsten
De plek waar geschiedenis, cultuurhistorie, beeldende kunst en actualiteit straks samenkomen is nu nog een bouwput. Verborgen achter hoge muren en hekken ligt wat vroeger de privétuin was nu een zandvlakte. Tijdens bodemonderzoek zijn er nog unieke vondsten gedaan. Tiana Wilhelm, directeur Musea Zutphen: "een verdedigingswal rond de palts uit de 12e eeuw en een bronzen Romeinse munt van keizer Constantijn de Grote uit 333-334." Vondsten die weer ten goede komen aan de historische collectie. Op drie verdiepingen tegelijk wordt gebouwd aan de veertien toekomstige museumzalen. Wilhelm raadt bezoekers aan hun verbeelding en fantasie te gebruiken. "Het is namelijk nog een grote bouwput".
Alleen al de verbouw en renovatie van het Hof van Heeckeren blijkt arbeidsintensief. Wilhelm: "De grond onder het 's Gravenhof en directe omgeving is een archeologisch rijksmonument. Elke stap die werd gezet is over onze schouders meegekeken door de Rijksdienst voor monumentenzorg. "Een inwoner staat er waarschijnlijk niet bij stil, maar het 's Gravenhof is het oudste plein van Zutphen én de plek waar de oudste menselijke resten van ons land gevonden zijn, uit de Vikingtijd. We moeten daarom zeer zorgvuldig te werk gaan."

'Crimescène'
De geschiedenis van Zutphen begint letterlijk onder de grond. In de spelonken van de middeleeuwse kelders daalt de bezoeker af in de oertijd. In 'crimescène' 3D wordt de moorddadige Vikingaanval (aan het eind van de 9e eeuw) in Zutphen uitgebeeld. Op deze afdeling archeologie zal het skelet van een Zutphense vrouw worden tentoongesteld dat werd gevonden bij de bouw van het stadhuis in 1995. De bezoeker moet er tegen kunnen, "want een beetje macaber is het wel", zegt Wilhelm. Ook bijzonder zijn een mammoetbot, beroemde oorkonden en delen van oude koggen uit de geschiedenis van Zutphen. In de naastgelegen restauratieateliers kunnen bezoekers de stadsarcheologen 'life' aan het werk zien. Hoe oud en historisch ook, het museum wordt voorzien van de nieuwste technieken. Zoals swipetafels waarmee je je eigen tentoonstelling kunt inrichten door informatie en afbeeldingen naar de muur te 'swipen' en die je ook naar huis kunt zenden.
"Bezoekers worden geconfronteerd met de rijkdom van de Zutphense collectie," volgens Wilhelm. Daarmee doelt ze niet alleen op de grote historische collectie van Zutphen, maar ook de modern-klassieke schilder- en beeldhouwkunst van het museum Henriette Polak, dat op de eerste etage haar intrek neemt. Er is dus ook oog voor nieuw talent. Het Stedelijk en het Museum van Henriette Polak zijn straks ook apart van elkaar te bezoeken. Wilhelm: "Er komt een permanente vaste collectie met daarnaast wisseltentoonstellingen waarbij een combinatie met beide musea ook mogelijk is."

Herbestemming s'Gravenhofplein
In de loop van dit jaar zijn verschillende 'sneak previews' voor genodigden en geïnteresseerden te zien zodat de verbouwing en herinrichting van dichtbij kan worden gevolgd. In september start de inrichting van de museale presentaties in de museumzalen. Gezocht wordt nog naar een herbestemming van het 's Gravenhof, nu nog parkeerplaats. "Maar de wens is een levendig plein" aldus Wilhelm, "en daar horen auto's niet bij." Met een groep 'hofmeesters' (belanghebbende partijen rond het plein) wordt hierover gesproken.

De officiële opening vindt plaats in het weekend van 18 en 19 maart 2017. Voorbereidingen voor tentoonstellingen zijn nu al in volle gang, zoals een tentoonstelling "Zutphense joffers" (adellijke dames) voor 2018.
Wanneer alle stof is neergedaald en de verhuizing achter de rug, kan een alinea worden toegevoegd aan het geschiedenisboek van Zutphen.