Stadsboomgaard eerste Zutphense groenmonument

ZUTPHEN - Afgelopen woensdag werd het boek 'Stadsboomgaard – Een bloeiende historie' gepresenteerd aan het publiek. Te midden van de oude fruitrassen overhandigde initiatiefnemer en redacteur Alize Hillebrink het eerste exemplaar aan wethouder Sueters die het Zutphense erfgoed onder zijn hoede heeft. Het boek beschrijft de geschiedenis van de boomgaard en de geschiedenis van Zutphen daaromheen. Ook werd de boomgaard deze dag aangewezen als eerste Zutphense groenmonument.

Door Martijn Siemes

De Stadsboomgaard was jarenlang een groene parel in Zutphen waar maar weinig mensen van op de hoogte waren. Alize Hillebrink zag dat de parel nodig eens opgepoetst moest worden, de historische bomen, de zeldzame fruitrassen en het hele stukje groen dreigde te verdwijnen. Bomen gingen dood en het gebied kreeg te weinig aandacht. Met een aantal zeer enthousiaste pomologen, vrijwilligers en buurtbewoners sloeg zij de handen ineen om de boomgaard in oude glorie te herstellen. Alize: "Bijna niemand wist dat dit een boomgaard was. Dat de bomen doodgingen laat zien hoe kwetsbaar die geschiedenis is. De boomgaard is al te zien op de 17e eeuwse kaarten van Zutphen als onderdeel van de verdedigingswerken. Het dreigde verloren te raken voor de volgende generaties. Wij hebben daarom de boomgaard opgeknapt en vervolgens ingezet op een monumentale status. We zijn ontzettend blij dat dat is gelukt."

Tegelijk met de Stadsboomgaard kreeg ook de Koch-bunker bij landhuis 't Velde in Warnsveld de monumentenstatus. Het is de start van het erfgoedprogramma van de gemeente waarbij meer monumenten aangewezen zullen worden. "Het is toch heel bijzonder dat je in onze drukke stad zo'n mooie groene rustplaats kunt vinden," zegt wethouder René Sueters: "En dat is allemaal te danken aan vrijwilligers, zonder hen kunnen zulke dingen niet. De Erfgoedcommissie oordeelde positief over de aanvraag om het een monument te maken en het is een aanwinst voor Zutphen. Het is het eerste groene monument in onze gemeente, voor het eerst dat een monument geen gebouw is."

Alize Hillebrink is blij met deze erkenning: "Het is ook heel bijzonder, ik ken geen andere historische boomgaard midden in een stad. Met de monumentenstatus is het voortbestaan geborgd. Je ziet ook dat er nu meer aandacht ontstaat voor groen erfgoed. In Zutphen komt er bijvoorbeeld een onderzoek naar de historische waarde van de bomen bij De Bleek."

Naast de uitreiking van het boek en het bekendmaken van de monumentenstatus, was er nog een bijzondere mededeling. De Stadsboomgaard gaat in de toekomst samenwerken met de Stichting Vogelpark en omgeving, die de dierenweide beheert. De nieuwe naam wordt Stichting Vogelpark en Stadsboomgaard.

José Teunissen, bestuurslid van de nieuwe stichting is trots op de ontwikkelingen rondom de boomgaard: "Het Vogelpark zit natuurlijk aan de Stadsboomgaard vast, maar ons deel werd onderhouden door buurtbewoners en de boomgaard viel eerder onder de gemeente. Het is geweldig dat Alize Hillebrink het initiatief heeft genomen om de oude fruitrassen weer terug te brengen. Dat leidde tot deze samenwerking."

David Westerbeek is ook enthousiast. Hij is de kleinzoon van Martinus Lijsen, de voormalige eigenaar van de boomgaard: "De boomgaard was altijd privégrond en daar kon niemand bij. Door het op deze manier als groen monument openbaar te maken, behoud je het voor de toekomst. Normaal zou zo'n waardevol stukje grond in de binnenstad voor andere doeleinden worden gebruikt. Zo hou je de geschiedenis levend van een tijd dat fruit nog niet uit de supermarkt kwam."

Het boek "Stadsboomgaard – Een bloeiende historie" is vanaf deze week te koop bij de boekhandel.