Afbeelding

Column Oerend Smart - Gezellig Zutphen

Opinie Columns

Laatst kreeg ik de kans de Wijnhuistoren in Zutphen te beklimmen. Vanaf de historische toren in het centrum had ik een prachtig uitzicht over stad en ommeland. De IJssel, de talloze monumenten, de meanderende straten, de markt en de mensen die eroverheen liepen, ze waren allemaal goed te zien. Vanuit vogelperspectief vallen de verschillen tussen een middeleeuwse en moderne stad bijna nog meer op dan op straatniveau. Je ziet meteen: Zutphen is totaal anders dan Almere. En wie je het ook vraagt, men vindt de torenstad aan de IJssel een stuk aantrekkelijker dan de new town in de polder.

Waarom zijn we zo te spreken over middeleeuwse steden à la Zutphen? Het antwoord is simpel: ze zijn gemaakt voor de voetganger. Er is geen massale hoogbouw, de bebouwing is gevarieerd en er zijn volop mogelijkheden om ontspannen rond te lopen. De straten in middeleeuwse steden zijn nauw, onregelmatig en kronkelig. Toen ze gemaakt werden, was dat geen probleem – je hoefde er niet met de auto of fiets doorheen. Door hun bochten zorgden de straten voor mysterie en verrassing: de inwoners en bezoekers wisten van tevoren niet wat ze om de hoek zouden aantreffen. Op ons komt dit straatbeeld nog altijd prettig over. De stedenbouwers uit die tijd wisten niet beter, ze gingen te werk met hun medemens in het achterhoofd. Anders gezegd: het startpunt bij het bouwen was iemand die op ooghoogte en met vijf kilometer per uur door de stad wandelde. Verder maakten de middeleeuwse bouwlieden gebruik van uiteenlopende materialen en kleuren. Ook hadden ze een scherp oog voor detail. Het leverde een variëteit aan gevels, deuren en decoraties op. Die afwisseling creëert een levendig straatbeeld en zorgt ervoor dat er wat te zien is. Uit onderzoek blijkt hoe belangrijk we dat vinden: hoe meer onze ogen getriggerd worden, hoe aantrekkelijker de plek. De Zutphense binnenstad biedt die variatie volop.

Met de komst van de auto zijn stedenbouwers steeds minder vanuit het oogpunt van de voetganger gaan denken. Het resultaat zien we overal, echt niet alleen in Almere. Veel stadscentra hebben te brede straten, te grote pleinen en te hoge gebouwen. Vanuit de auto of fiets mag de ruimte er dan aantrekkelijk uitzien, mensen die er rondlopen kunnen de omgeving niet goed lezen, vinden haar saai of voelen zich er onveilig. Een aantrekkelijke stad is dus bovenal een stad die gebouwd is op menselijke maat. En ja, daar horen woorden als 'knus', 'kneuterig' en 'gezellig' bij. Maar wat is daar mis mee? Wat dat betreft lijken de middeleeuwse en moderne mens meer op elkaar dan je zou denken. Breng eens een bezoek aan de Wijnhuistoren in Zutphen, daar kunt u het met eigen ogen zien.

Gert-Jan Hospers

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant