Afbeelding

Zwaleman | Petticaoat

Algemeen

Petticoat

Pattie is een meiske dat leeft op het Groningse platteland in de jaren vijftig. Ze is gezegend met een lieflijk gezichtje en een al even lieflijk stemmetje en droomt ervan, een beroemd zangeres te worden. Op een dag vertrekt ze naar de grote stad om haar droom waar te maken. Of dat lukt, zullen we waarschijnlijk pas in de laatste aflevering weten.

In een paar zinnen heb ik daarmee verteld waar het in de Nederlandse dramaserie Petticoat (deze week is aflevering zes alweer te zien) om draait.

Beetje zoetsappig, dacht ik bij het zien van de trailer die ons tot kijken moest verlokken. Desondanks verheugden mijn geliefde en ik ons op deze nieuwe serie. In de verwachting dat-ie van hetzelfde genre en net zo goed zou zijn als Moeder ik wil bij de revue. Daarvan hebben we echt genoten, nu alweer vier jaar geleden. Dat deze nieuwe serie bovendien aandacht zou schenken aan de sociale strijd in de Groningse strokartonindustrie (ik kreeg onmiddellijk die markante kop van Fré Meis weer op mijn netvlies) maakte 'm voor mij alleen maar nog aantrekkelijker.

Met een pot thee en een schaaltje biscuitjes onder handbereik (helemaal in geest van de jaren vijftig dus) nestelden we ons op 24 november op de bank, om bij de eerste aflevering eens lekker nostalgisch terug te blikken op het Nederland van onze jeugdjaren. Vooraf was me wel met klem gevraagd om niet (zoals gebruikelijk, volgens mijn wederhelft) overal luidkeels commentaar op te leveren. En ik geloof eerlijk gezegd, dat ik dat ook niet heb gedaan. Zelfs niet toen ik een auto door beeld zag rijden, die volgens mij in de jaren vijftig nog niet eens ontworpen was.

En toch… we zijn we niet verder gekomen dan die eerste aflevering. Niet omdat het verhaal niet aardig was, niet omdat er slecht gespeeld werd en dus ook niet omdat ik er doorheen praatte. Nee, we zijn afgehaakt vanwege één ergernis, die we hartstochtelijk deelden. Tot onze verbijstering bleek namelijk een groot deel van de gesproken tekst ondertiteld. Let wel: alleen Pattie en de andere acteurs die voor Groningers moesten doorgaan en daarom ook zogenaamd Gronings spraken. Ja, zogenaamd! Want met echt Gronings (Nedersaksisch en sterk verwant aan ons Achterhoeks) had het niks te maken. Eigenlijk spraken ze slechts met een Gronings accent. Een noordelijke tongval, zo u wilt. Maar minstens net zo goed te verstaan als de acteurs die 'stads' spraken. En die dus niet ondertiteld werden!

Nou is het ondertitelen van een Nederlandstalige tv-serie niet echt nieuw voor mij. We kijken (vanaf diezelfde bank, maar dan zonder thee en biscuitjes) ook graag naar Witse. Een Vlaamse serie, die voor ons Nederlanders eigenlijk best te verstaan is. Grotendeels, tenminste. Maar het Vlaams kent een heleboel woorden en uitdrukkingen, waarvan wij noorderlingen nooit gehoord hebben. En sommige personages in Witse spreken een Vlaams dialect dat voor ons echt niet te volgen is. En dan ben je blij met een vertaling onderin het beeld.

Voor het echte, authentieke Achterhoeks (dat bijna niemand meer spreekt, alleen Hans Keuper nog) zou dat ook gelden. Ook daarbij zou ondertiteling op z'n plaats zijn. Dat zou me ook niet ergeren. Maar als een Amsterdamse ober denkt dat ik rookworst wil hebben als ik rauwkost bestel, dan is dat omdat hij me gewoon niet wíl verstaan. Alleen al omdat hij aan mijn tongval nu eenmaal hoort dat ik van achter de IJssel kom. En zelfs als ik dan mijn keurigste Nederlands spreek ben ik in zijn ogen nog een boer. Tja, en boeren bestellen nu eenmaal rookworst. Dat weet iedere Mokumse ober. Daarvoor heeft hij geen ondertiteling nodig.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant