Zwaleman | Thuis- of buurtzorg

Thuis- of buurtzorg

Vier zorginstellingen in de Achterhoek gaan onderzoeken of ze met z'n vieren één nieuwe thuiszorgorganisatie kunnen vormen. Door de krachten te bundelen denken Careaz, Azora De Gouden Leeuw Groep en Marga Klompé financieel voordeel te kunnen behalen, de kwaliteit van de zorg te waarborgen en zoveel mogelijk medewerkers aan het werk te houden.

Daar wordt al een half jaar over nagedacht, maar pas vorige week hebben de vier organisaties het in een persbericht laten weten. Een persbericht waarin het woord fusie zorgvuldig wordt gemeden. Ook wel terecht, want in strikte zin is daar misschien ook geen sprake van. Maar de vier organisaties zullen ook weten, dat het woord fusie zo langzamerhand een beetje een negatieve lading heeft gekregen. Domweg omdat een samengaan van twee (of meer) organisaties lang niet altijd zo positief uitvalt als tevoren werd beweerd. In de krantenwereld heb ik er een paar meegemaakt en aan den lijve ondervonden dat ze alleen maar tot verslechtering leidden. Voor wat betreft de gemeentelijke herindelingen die de Achterhoek aan het begin van deze eeuw meemaakte kan ik het niet hard maken, maar ik heb toch heel sterk de indruk dat ook die niet veel positiefs hebben opgeleverd. Wel nieuwe gemeentekantoren (sommige te groot gebouwd, zodat ze deels alweer leeg staan), hogere lasten voor de inwoners en hier en daar een boel gedonder rond en over bestuurders, die blijkbaar toch niet op de goede stoel zaten.

Ik moet hierbij trouwens wel even een kanttekening maken: misschien zijn ze met die herindeling juist niet ver genoeg gegaan. Hadden ze Doetinchem met Brummen moeten samenvoegen. Dan had tenminste Niels Joosten kunnen blijven zitten.

Maar goed, we hadden het over die zorginstellingen. Zou dat idee van één grote thuiszorgorganisatie nu het ei van Columbus zijn? Ik vrees van niet. Het zal ondanks alle goede bedoelingen uiteindelijk wel weer te grootschalig worden, met veel mensen op kantoor en (te) weinig op de werkvloer. Waarna er weer extra bezuinigd moet worden en nog meer mensen juist op de werkvloer het veld moeten ruimen. Want mensen op de kantoren (en zeker in de directiekamertjes) weten hun eigen onmisbaarheid altijd net ietsjes beter te verkopen.

In dezelfde krant waarin ik las over de thuiszorgplannen in de Achterhoek stond een interview met Jos de Blok, bedenker en voorman van Buurtzorg. Deze voormalig wijkverpleegkundige (tien jaar geleden werkte hij nog in Lochem) heeft bewezen dat het anders kan in de zorg. En daardoor beter. Niet voor niets is Buurtzorg de snelst groeiende organisatie van Nederland. En de aanpak van De Blok (werken in kleine, zelfstandige teams, op de werkvloer nemen de mensen zelf beslissingen, er is een minimum aan overhead nodig, het draait altijd om de cliënt en dat alles met minder kosten) geldt inmiddels internationaal als een voorbeeld.

In het interview heeft De Blok – op milde toon, dat is kenmerkend voor de man – kritiek op de zorgorganisaties en -instellingen, die teveel in bureaucratie hebben gestoken en te weinig in kwaliteit. Daardoor, constateert hij, zijn er inmiddels veel te weinig gekwalificeerde verpleegkundigen. "Verzorgenden doen nu hun werk. Jonge meisjes, die voor een bijna onmogelijke opdracht worden gezet. Het zijn lieve meisjes, maar alleen met liefde red je het niet."

Buurtzorg is een succes, cliënten zowel als medewerkers ervaren de 'De Blok-aanpak' als een verademing. Vorig jaar hadden diverse Achterhoekse gemeenten de mogelijkheid de (door hen zelf veroorzaakte) problemen rond de thuiszorg door De Blok te laten oplossen. Met een op kleinschaligheid gebaseerde aanpak die z'n nut allang heeft bewezen. De besturen pakten die kans niet aan. Maar ja, wat verwacht je ook van organisaties die zelf het product zijn van grootschaligheid?